به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، آقای روحانی در نشست حقوق اساسی و شهروندی، با اشاره به نقش امام خمینی (ره) و تحولات پیش از انقلاب برای رسیدن به جمهوری اسلامی در ایران افزود: این فکر بسیار مهمی بود که نظام ما به عنوان جمهوری اسلامی مدنظر گرفته شود، زیرا اگر نظام ما جمهوریت نبود و انتخابات مبنا نبود، من بعید میدانم تا امروز این نظام مانده بود.
رئیس جمهور گفت: جمهوریت و انتخابات و آرای مردم به عنوان بنیان و اساسی است که این نظام را به خوبی حفظ کرده است، یعنی مردم اگر اشکالی هم میبینند میتوانند این اشکال را در انتخاب فردی صالحتر و بهتر رفع کنند.
آقای روحانی با اشاره به اینکه نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مجلس خبرگان رهبری و رئیس جمهور با آرای مستقیم مردم تعیین میشوند، افزود: این مساله بسیار مهم است که مبنای حکومتمان آرای مردم و رای مردم است، البته اسلامیت نظام به عنوان یک رکن همواره مدنظر بوده و هست.
رئیس جمهور گفت: میخواهم در بخش رکن جمهوریت تاکید کنم که آرای مردم نقش بسیار اساسی دارد، منتهی ما در کشورمان متاسفانه نظام حزبی نداریم.
آقای روحانی افزود: اگر در یک نظام جمهوری، سیستم حزبی نداشته باشیم کار مقداری سخت میشود یعنی ممکن است با شعار و سر و صدا در هدایت مردم برای اینکه چه کسی یا چه کسانی را انتخاب کنند کار دشوار شود، اما اگر نظام حزبی باشد کار راحتتر است، زیرا به هر حال در نظام حزبی مداوم بحث و بررسی میکنند و چارچوبی را مقرر میکنند.
رئیس جمهور با اشاره به اینکه قانون اساسی ما حزبی نیست، گفت: یعنی در انتخابات ما به فرد رای میدهیم اصلا به حزب رای نمیدهیم.
نظارت بر وزراء کار رئیس جمهور است
رئیس جمهور گفت: بر اساس آنچه در قانون اساسی مشخص شده، این رئیس جمهور است که بر کار وزرا نظارت میکند نه مجلس.
آقای روحانی در ادامه سخنان خود در نشست حقوق اساسی و شهروندی با اشاره به این که ما در کشور فیلتر حزبی نداریم افزود: هر کشوری فیلترهایی به یک صورتی دارد، اما ما در کشورمان فیلتر حزبی نداریم و اگر این فیلتر از طریق شورای نگهبان و یا جای دیگری هست، فیلتر حزبی نیست.
رئیس جمهور با اشاره به اشکالاتی که در زمینه فیلتر حزبی وجود دارد افزود: ما باید روی این مسائل فکر کنیم.
وی همچنین با اشاره به موضوع بازنگری در قانون اساسی گفت: بازنگری قانون اساسی در زمانی که مورد نیاز باشد اشکالی ندارد هرچند قانون اساسی دیر به دیر معمولا در دنیا اصلاح میشود، ولی اکنون ۳۱ سال است که قانون اساسی ما تغییر نکرده است.
آقای روحانی اضافه کرد: قبلا یک فرصت ده ساله بود که در قانون اساسی اصلاحاتی انجام گرفت و در پایان عمر حضرت امام بود و بعد از آن در این مدت قانون اساسی تغییر پیدا نکرده و ممکن است زمانی لازم باشد که تغییر کند. رئیس جمهور افزود: یکی از مواردی که جای آن خالی است این است که آیا خوب است که نظام حزبی بیاید و داخل قانون اساسی قرار بگیرد یا نه؟
آقای روحانی گفت: ما زمانی در مجمع در باره قانون انتخابات بحث میکردیم و آنجا چارچوبی را در کمیسیون تصویب کردیم که البته در آن مقطع که بحثها را انجام میدادیم به دلایلی متوقف شد به طوری که در صحن عمومی مجمع سه چهار ماده آن تصویب و سپس بررسی آن متوقف شد.
رئیس جمهور افزود: در آن چارچوب سیاستهای کلی قانون انتخابات، نظام حزبی را برای انتخابات پیش بینی کردیم به طوری که مردم میتوانستند به جای فرد به حزب رای دهند.
وی با اشاره به این که قانون اساسی ما یکی از قانون اساسیهای قابل توجه و ذکر در سطح جهان است و ما میتوانیم به آن ببالیم اضافه کرد: از همان سال ۵۸ که قانون اساسی تدوین شده است مخصوصا در فصل سه که در خصوص حقوق ملت است، خیلی قوانین روشن و اصول واضح و مدرن و چیزی است که میشود آن را به عنوان قانون اساسی مدرن در دنیا بیان کرد.
رئیس جمهور گفت: هر چند ممکن است گوشهای هم از آن ایراد و یا نقصی داشته باشد که بعدها باید اصلاح شود.
آقای روحانی با اشاره به این که متاسفانه فهم ما از قانون اساسی یکی نیست تصریح کرد: درست است که پیش بینی شده اگر جایی تفسیری لازم بود چه نهادی باید قانون اساسی را تفسیر کند، ولی قبل ازاین که ما به تفسیر برسیم برداشت و فهم خیلی مهم است و اینکه ما از این قانون اساسی چه برداشت و فهمی داریم حتی ارکان حکومت یعنی دولت، مجلس و قوه قضائیه دارای فهم مشترک نیستند و مثل هم نمیاندیشند.
رئیس جمهور افزود: گاهی در مسائل حتی مهم ممکن است اختلاف نظر باشد و گاهی وقتها ما میشنویم که بعضی از نمایندگان مجلس میگویند ما باید بر کار وزرا نظارت داشته باشیم.
آقای روحانی گفت: این برداشت ناقص از قانون اساسی است و نظارت نمایندگان بر کار وزرا و دولت ممکن است به عنوان سوال باشد، اما به عنوان نظارت چنین چیزی نداریم.
رئیس جمهور افزود: آنچه در قانون اساسی مشخص شده، رئیس جمهور است که بر کار وزرا نظارت میکند و نظارت بر کار وزیر از وظایف رئیس جمهور است. رئیس جمهور اختلاف دو وزیر را حل میکند و هماهنگی بین دو یا چند وزیر بر عهده رئیس جمهور است.
آقای روحانی گفت: جایی نداریم که مجلس بر کار وزیر نظارت کند و چنین کلمهای در قانون اساسی نیست.
رئیس جمهور افزود: مجلس میتواند جایی که سوال دارد سوال کند یا زمانی که استیضاح نیاز است میتواند استیضاح کند یا تحقیق و تفحصی نیاز باشد اگر نظارت را به این مفاهیم بگیریم ممکن است. ولی کلمه نظارت نیامده که مجلس بر کار دولت نظارت کند و ما چنین چیزی نداریم.
تلاش دولت اجرای منشور حقوق شهروندی بوده است
رئیس جمهور گفت: اجرای منشور ۱۲۰ مادهای حقوق شهروندی از اهمیت بالایی برخوردار است و تاکنون تلاش کرده ایم که این منشور به خوبی در کشور عملیاتی و اجرایی شود.
آقای روحانی در نشست حقوق اساسی و شهروندی افزود: همه مردم باید بدانند حقوقشان چیست و مسئولان اجرایی هم باید بدانند که مردم از چه حق و حقوقی برخوردارند، این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است و همه حقوق مردم به وضوح در این منشور آمده است.
رئیس جمهور گفت: جزو افتخارات دولت یازدهم و دوازدهم است که توانسته این منشور را با پیگیریهای معاونت حقوقی ریاست جمهوری تدوین و اجرایی کند، آنچه مهم است این است که حقوق شهروندی مورد توجه همه باشد و بخش دولت هم به آن توجه کند.
آقای روحانی با اشاره به اینکه معاونت اداری استخدامی گزارش مفصلی از چگونگی اجرای این منشور در ادارات ارایه کرده است، اظهارداشت: در مجموع در سایه این حقوق میخواهیم که مردم زندگی راحتی داشته باشند و آرا و نظرات خود را به خوبی اظهارکنند.
رئیس جمهور اضافه کرد: در تمامی انتخابات تلاش کردیم مردم بتوانند از آرای خود به خوبی استفاده کنند و احزاب و جناحها آزاد باشند و افراد خود را معرفی کنند و این از حقوق مردم است که آزادانه رای دهند.
در زمینه مسئولیت رئیس جمهور در نظارت بر اجرای قانون اساسی اختلاف نظر وجود دارد
رئیس جمهور گفت: رئیس جمهور مسئولیت اجرای قانون اساسی را بر عهده دارد البته در این باره اختلاف برداشت وجود دارد.
آقای روحانی در ادامه سخنانش در نشست حقوق اساسی و شهروندی تصریح کرد: فهم و استنباط ما درخصوص اینکه چه کسی باید برای دولت برنامه بنویسد، عین هم نیست.
وی افزود: در قانون اساسی رژیم گذشته و طبق مقررات آن زمان برنامه پنج ساله مینوشتند، اما در قانون اساسی جمهوری اسلامی نوشتن برنامه بر عهده رئیس جمهور است و اصل ۱۳۴ قانون اساسی صراحت دارد که خط مشی برنامه بر عهده رئیس جمهور است. ما چند دفعه برنامه تعیین میکنیم.
آقای روحانی گفت: یک بار رئیس جمهور در زمان انتخابات برنامهای تعیین و در مصاحبه و اجتماعات به مردم اعلام میکند و بر اساس همان برنامه نیز به وی رای میدهند، بار دیگر در زمان معرفی وزرا به مجلس، برنامه خود را به مجلس ارائه میدهد و نمایندگان به برنامه رئیس جمهور و دولت و وزرا رای میدهند.
رئیس جمهور افزود: برای بار سوم نیز اصل ۱۳۴ میگوید خط مشی و برنامه بر عهده رئیس جمهور است و این در حالی است که یکبار دیگر نیز مجلس برنامه پنج ساله توسعه را تصویب و ابلاغ میکند لذا درک و فهم اینکه این گونه مسائل را چگونه باید تلفیق کنیم، بسیار مهم است و باید اساتید و حقوقدانان ما بر مبنای قانون اساسی روی مواردی که مورد اختلاف نظر قرار دارد، فکر کرده و در روزنامه ها، رادیو و تلویزیون بحث کنند و نظر دهند تا این موضوعات کم کم پخته شود و ما به یک اجماع نظر در این مسائل برسیم.
آقای روحانی گفت: یکی از مسائل بسیار مهم قانون اساسی که هنوز تلقی یکسانی درباره آن نداریم این است که مسئول و مجری قانون اساسی کیست؟ اصل ۱۱۳ قانون اساسی به چند مسئله میپردازد؛ اول آن که جایگاه رئیس جمهور را تعیین میکند و میگوید رئیس جمهور دومین و عالیترین مقام رسمی کشور بعد از مقام معظم رهبری است و بلافاصله تصریح میکند که رئیس جمهور مسئول اجرایی قانون اساسی است.
رئیس جمهور افزود: یعنی کسی که پس از رهبری بالاترین مقام کشور است، مسئولیت اجرای قانون اساسی را بر عهده دارد جز مواردی که بر عهده مقام معظم رهبری است لذا این بسیار روشن و واضح است و آیا بدان معناست که رئیس جمهور در قوه مجریه مسئول اجرای قانون اساسی است؟ گفتن این حرف لغو و بی خاصیت و بی معناست چرا که هر کسی در بخش خود مسئول اجرای قانون است و گفتن ندارد و یکی از جاهایی که به تفسیر نیازی ندارد، همین جاست.
آقای روحانی با بیان اینکه در خصوص این موضوع هم اکنون اختلاف برداشت وجود دارد، تصریح کرد: شورای نگهبان گرچه در سالهای اولیه چنین نمیگفت، اما در سال ۹۱ تفسیری در این باره داشته است.
رئیس جمهور گفت: این مسئله بسیار مهمی است که حقوق دانان باید در خصوص آن فکر کرده و بررسی کنند، شورای نگهبان نیز همیشه تفسیرهایش یکسان نیست و در هر دورهای به شکلی قانون را تفسیر میکند، کما اینکه راجع به اصل ۱۱۳ قانون اساسی نیز تفسیرهای مختلفی در مقاطع مختلف داشته است، این نیز بخش بسیار مهمی است.
آقای روحانی افزود: معتقدم اصل ۵۹ قانون اساسی در مقاطعی که اختلاف نظر اساسی وجود دارد و فکر واحدی در کشور نیست میتواند بسیار مهم باشد که البته باید در خصوص این موضوع بسیار مهم در جو آرامی بحث و بررسی شود و سپس نیز در اختیار آرای عمومی گذاشته و رفراندم انجام گیرد البته ساز و کار این ماده در قانون اساسی بسیار پیچیده در نظر گرفته شده است و اصل ۵۹ به سادگی اجرا نمیشود. رئیس جمهور گفت: البته میتوان بعد از ۴۰ و چند سال یکبار و در خصوص یک موضوع مهمی آن را اجرا و از آن استفاده کرد.
آقای روحانی با اشاره به حقوق شهروندی نیز افزود: یکی از وعدههای من در انتخابات سال ۹۲ اجرای حقوق شهروندی بود و اعلام کردم که در صورت انتخابات منشور حقوق شهروندی را تدوین و برای اجرای آن تلاش خواهم کرد.
رئیس جمهور با اشاره به مذاکرات انجام گرفته برای تنظیم پیش نویس منشور حقوق شهروندی تصریح کرد: جلسهای نیز خودم با جمعی از حقوقدانان داشتم و در آنجا از من پرسیدند که این منشور بر چه مبنا و مستند بر چه اصلی نگاشته شده است؟ آیا در قالب آیین نامه، اجرا و و یا به صورت لایحهای به مجلس ارائه خواهد شد؟
آقای روحانی با اشاره به بحثهای گسترده حقوقدانان در این نشست، گفت: من گفتم که مبنای این کار بر پایه اصل ۱۳۴ قانون اساسی است و البته میتواند بعداً به صورت یک لایحه نیز به مجلس فرستاده شود.
وی افزود: همکاریهای زیادی انجام و جلسات متعددی تشکیل شد و به نظر من منشوری منقح تهیه شد و پس از گذشت چند سال از اجرای آن هنوز کسی به این منشور یک اشکال مهم اساسی نگرفته است.
دولت الکترونیک فضای شفافی ایجاد کرده است
رئیس جمهور گفت: دولت الکترونیک امروز فضای شفافی ایجاد کرده که حتی مردم میتوانند به راحتی به لایحه بودجه دسترسی داشته باشند و آن را نقد کنند.
آقای روحانی در ادامه سخنان خود با تاکید بر این که مردم باید بتوانند آزادانه رای دهند افزود: خوشبختانه چند انتخاباتی که در دولت یازدهم و دوازدهم برگزار شد تقریبا بدون دغدغه و مشکل برگزار شد و ما هیچ مشکل امنیتی قبل، حین و بعد از انتخابات نداشتیم.
رئیس جمهور گفت:شرایط آزادیهای مردم هم در دانشگاه ها، اجتماعات، اعتراضات و در روزنامهها و رسانهها از قبل از دولت یازدهم بهتر است و البته فناوری هم در این زمینه کمک کرد.
آقای روحانی افزود: در زمینه فضای مجازی کار بزرگی دولت یازدهم و دوازدهم انجام داد و فداکاری، تلاش و ایستادگی زیادی شد برای اینکه مردم بتوانند از فضای مجازی استفاده کنند و فضای سایبری در اختیار مردم باشد.
رئیس جمهور گفت: در کنار آن تلاش کردیم دولت الکترونیک را هم ترویج کنیم که بر پایه همین فضای مجازی میتواند فعال باشد.
وی افزود: شفافیت زیادی هم در سایه این زیربنا به وجود آمده و ما چندسالی است که لایحه بودجهای را که تقدیم مجلس میکنیم همه مردم از آن مطلع میشوند و در اختیار آنها قرار میگیرد و مردم میتوانند آن را نقد کنند.
رئیس جمهور گفت: شرایط حضور و نقد مردم در صحنه با گذشته بسیار متفاوت است یعنی مردم امروز همراه خود یک رسانهای دارند که میتوانند به راحتی نظرشان را بگویند و نقدشان را اعلام کنند.
آقای روحانی افزود: یکی از کارهای مهمی که دولت یازدهم و دوازدهم انجام داد همین فضای مجازی بود که به مردم هدیه کرد و امروز مردم با تلفنهای همراه هوشمند خود میتوانند به راحتی با دنیا در تماس باشند و بسیاری از اطلاعات را به لحظه دریافت کنند.
رئیس جمهور گفت: در زمینه سایر حقوق هم از حقوق ملی گرفته تا عرصه بین المللی تلاش زیادی شد.
آقای روحانی افزود: با تلاشی که دیپلماسی دولت انجام داد ما توانستیم همه قطعنامههای فصل هفتمی را که علیه ملت ایران بود لغو کنیم.
رئیس جمهور گفت: اکنون دولتهایی در دنیا هستند که حدود ۱۰ تا ۲۰ سال گرفتار قطعنامههای فصل هفتم شورای امنیت سازمان ملل هستند و هنوز نجات پیدا نکرده اند.
وی افزود: دولت یازدهم در فاصله زمانی کوتاهی و در کمتر از دو سال کل شش قطعنامه فصل هفتم را یکجا لغو کرد.
رونمایی از ۱۰ عنوان کتاب حقوقی با حضور رئیس جمهور
در پایان سخنان رئیس جمهور؛ ۱۰ عنوان کتاب در زمینه حقوقی با حضور رئیس جمهور در نشست حقوق اساسی و شهروندی رونمایی شد.
یکی از این کتابها دانشنامه سیاست گذاری حقوقی است که با مشارکت ۱۷۵ استاد و پژوهشگر حقوق از ۴۶ دانشگاه تالیف شده است. همچنین مجموعه مقالات حقوق اساسی "میثاق ملی"، "مجموعه مقالات حقوق شهروندی"، "واکاوی صلاحیت قوه مجریه" و "هنجارگذاریهای حقوقی" از دیگر آثاری بود که با حضور آقای روحانی و خانم جنیدی معاون حقوقی رئیس جمهور رونمایی شد.
آرای کمیسیون مستندسازی و اموال غیرمنقول و ۳ جلد گزارش ملی با موضوع پایش اجرای اصول قانون اساسی و هشدارنامههای قانون اساسی از دیگر آثار رونمایی شده در این نشست است.